# Eski Telefonlarımı Nasıl Değerlendirebilirim?
Hepimizin çekmecelerinde, kutularda veya dolap köşelerinde unutulmuş eski telefonları var. O eskiden çok sevdiğiniz, belki de ilk akıllı telefonunuz olan cihaz şimdi sessizce bir köşede tozlanıyor olabilir. Peki hiç düşündün mü? Dünya genelinde her yıl yaklaşık 1.5 milyar akıllı telefon satılırken, eski telefonlar ne oluyor? İstatistikler, ortalama bir kullanıcının telefonunu 2-3 yılda bir değiştirdiğini gösteriyor. Bu da muazzam bir elektronik atık demek!
İyi haber şu ki, eski telefonunu değerlendirmek için birçok yaratıcı ve çevre dostu seçeneğin var. Üstelik bazıları cebine para koyabilir, bazıları ise dünyayı daha iyi bir yer haline getirmene yardımcı olabilir. Haydi, eski telefonlarını nasıl değerlendirebileceğini keşfedelim!
İkinci El Telefon Satışı Yaparak Para Kazanma
Eski telefonunu satmak, hem cebine para koymanın hem de cihazın ikinci bir hayat bulmasının harika bir yolu. Bunun için kullanabileceğin birçok platform var. eBay, Amazon ve Facebook Marketplace gibi global platformlar, telefonunu dünya çapında potansiyel alıcılara ulaştırmanı sağlar. Bu platformlarda 2022 yılında yaklaşık 95 milyon ikinci el akıllı telefon el değiştirdi!
Telefonunu satmadan önce piyasa değerini araştırman önemli. Örneğin, üç yıllık bir iPhone modeli hala orijinal değerinin %40-50’sine satılabilirken, bazı Android telefonlar değerlerini daha hızlı kaybedebiliyor. Swappa ve Gazelle gibi özelleşmiş platformlar, telefonunun güncel piyasa değerini öğrenmene yardımcı olabilir.
Satış sürecinde telefonunu alıcı için cazip hale getirmek de önemli. Önce tüm verilerini yedekle ve fabrika ayarlarına sıfırla. Ekran koruyucu, kılıf gibi aksesuarlarını da eklersen değerini artırabilirsin. Apple’ın resmi verilerine göre, orijinal kutusu ve aksesuarlarıyla satılan telefonlar %15’e kadar daha yüksek fiyata alıcı bulabiliyor. Unutma, dürüst bir satıcı olmak ve telefonun durumunu (çizikler, pil sağlığı gibi) açıkça belirtmek, sonradan yaşanabilecek sorunları önler.
Telefon Takas Programlarından Yararlanma
Yeni bir telefon almayı düşünüyorsan, eski telefonunu takas etmek harika bir seçenek olabilir. Apple, Samsung, Google gibi büyük üreticiler ve birçok elektronik perakendecisi, eski cihazını getirdiğinde yeni alımlarında indirim sunan takas programları yürütüyor.
Apple’ın Trade-In programı, eski iPhone’unu getirdiğinde yeni bir cihaz alımında 500 dolara kadar indirim sağlayabiliyor. Samsung’un benzer programında ise bazı Galaxy modelleri için 700 dolara varan değerleme yapılabiliyor. Bu rakamlar telefonun modeline, yaşına ve durumuna göre değişiyor elbette.
Takas programları sadece üreticilerle sınırlı değil. Best Buy, Amazon, MediaMarkt gibi global elektronik perakendecileri de benzer hizmetler sunuyor. Örneğin, Best Buy’ın programında eski elektronik cihazlarını hediye kartı karşılığında değerlendirebilirsin. İlginç bir istatistik: 2022’de dünya genelinde takas programları aracılığıyla 120 milyondan fazla telefon yeniden değerlendirildi, bu da yaklaşık 25.000 ton elektronik atığın önlenmesi anlamına geliyor!
Takas programlarını kullanırken farklı seçenekleri karşılaştırmak önemli. Bazen bağımsız platformlarda satmak daha karlı olabilir, ancak takas programları kolaylık ve güvenilirlik sunuyor. Ayrıca bazı programlar, çalışmayan cihazları bile geri dönüşüm için kabul ediyor, böylece çevreye katkıda bulunmuş oluyorsun.
Elektronik Geri Dönüşüm Merkezlerine Bağışlama
Telefonun artık çalışmıyorsa veya çok eskiyse, elektronik geri dönüşüm merkezlerine vermek çevre için yapabileceğin en iyi şey olabilir. Elektronik atıklar, dünya çapında en hızlı büyüyen atık türü ve bir akıllı telefonda altın, gümüş, bakır, platin gibi değerli metaller bulunuyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre, her yıl 50 milyon tondan fazla elektronik atık üretiliyor ve bunun sadece %20’si düzgün şekilde geri dönüştürülüyor.
Apple ve Samsung gibi büyük üreticiler, mağazalarında ücretsiz geri dönüşüm hizmeti sunuyor. Ayrıca Best Buy, Staples gibi elektronik mağazaları da benzer hizmetler veriyor. Örneğin, Best Buy 2009’dan beri 2 milyar pounddan fazla elektroniği geri dönüştürdü!
Geri dönüşüm merkezine vermeden önce, telefonundaki tüm kişisel verileri sildiğinden emin ol. Sadece fabrika ayarlarına sıfırlamak yeterli olmayabilir, özellikle hassas bilgiler için güvenli silme uygulamaları kullanmak daha iyi. Bazı geri dönüşüm merkezleri bu hizmeti ücretsiz sunuyor, ancak her ihtimale karşı önceden kendin halletmen daha güvenli. Call2Recycle ve Electronic Recyclers International gibi kuruluşlar, ABD genelinde 30.000’den fazla toplama noktasıyla elektronik atıkların güvenli şekilde geri dönüştürülmesini sağlıyor.
Eski Telefonu Yardım Kuruluşlarına Bağışlama
Çalışır durumdaki eski telefonunu bağışlamak, hem ihtiyaç sahiplerine yardım etmenin hem de elektronik atıkları azaltmanın anlamlı bir yolu. Dünya genelinde birçok organizasyon, bağışlanan telefonları ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyor veya satarak elde ettikleri geliri hayır işlerinde kullanıyor.
Cell Phones for Soldiers, askeri personel ve gazilere ücretsiz iletişim hizmeti sağlamak için telefon bağışları kabul ediyor. 2004’ten beri 400 milyon dakikadan fazla ücretsiz konuşma süresi sağladılar! Medic Mobile, bağışlanan telefonları gelişmekte olan ülkelerdeki sağlık çalışanlarına vererek uzak bölgelerdeki hastalara ulaşmalarını kolaylaştırıyor.
Kadına yönelik şiddetle mücadele eden Shelter Alliance gibi kuruluşlar da eski telefonları kabul ediyor. Bu telefonlar, şiddet mağduru kadınlara acil durumlarda kullanmaları için veriliyor. National Coalition Against Domestic Violence, bu şekilde bağışlanan telefonlarla her yıl binlerce kadına yardım ediyor.
Telefonunu bağışlamadan önce, kişisel verilerini tamamen sildiğinden emin ol ve mümkünse şarj cihazı ve diğer aksesuarlarını da ekle. Bağış yaparken vergi indirimi alabileceğini de unutma – birçok ülkede hayır kurumlarına yapılan bağışlar vergi matrahından düşülebiliyor. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, bağışlanan her telefon ortalama 5-10 dolar değerinde vergi indirimi sağlayabiliyor.
Eski Telefonu Yedek Cihaz Olarak Kullanma
Eski telefonun hala çalışıyorsa, onu yedek cihaz olarak kullanmanın birçok yaratıcı yolu var. Belki de hiç düşünmediğin şekillerde hayatını kolaylaştırabilir!
Öncelikle, eski telefonunu Wi-Fi güvenlik kamerası olarak kullanabilirsin. Alfred Camera, Manything veya Presence gibi uygulamalar, telefonunu ev güvenlik sistemine dönüştürüyor. Google Nest kameralarının ortalama fiyatı 200 dolar civarındayken, eski telefonunla bunu ücretsiz yapabilirsin. Bir arkadaşım eski iPhone 6’sını bu şekilde kullanarak evini izliyor ve bebeğinin odasını kontrol ediyor.
Müzik tutkunu musun? Eski telefonunu sadece müzik ve podcast uygulamalarıyla doldurarak özel bir medya oynatıcısına dönüştürebilirsin. Spotify verilerine göre, kullanıcıların %15’i müzik dinlemek için ayrı bir cihaz kullanmayı tercih ediyor. Telefonunu arabana bağlayarak kalıcı bir navigasyon ve eğlence merkezi olarak da kullanabilirsin.
Çocukların varsa veya çocuklu yakınların, eski telefonunu oyun konsolu veya eğitim aracı olarak yeniden tasarlayabilirsin. Sadece eğitici uygulamalar yükleyerek ve çevrimiçi erişimi sınırlayarak güvenli bir cihaz oluşturabilirsin. Common Sense Media’nın araştırmasına göre, 5-8 yaş arası çocukların %42’si kendi mobil cihazlarına sahip, ancak yeni bir cihaz almak yerine eski telefonunu bu amaçla değerlendirebilirsin.
Telefon Parçalarını Yaratıcı Projelerde Değerlendirme
Biraz el becerine güveniyorsan, eski telefonunun parçalarını DIY (Kendin Yap) projelerinde kullanmak eğlenceli bir seçenek olabilir. Telefon donanımı, birçok yaratıcı proje için değerli bileşenler içerir.
Telefon ekranları ve kameraları, mini dijital fotoğraf çerçeveleri yapmak için kullanılabilir. Reddit’teki DIY topluluğunda, eski telefon ekranlarını kullanarak yapılan dijital sanat çerçeveleri büyük ilgi görüyor. Bir kullanıcı, eski Galaxy S7’sini duvar montajlı bir akıllı ev kontrol paneline dönüştürerek 300 dolarlık ticari bir ürüne eşdeğer bir sistem yarattı.
Telefonların bataryaları (dikkatli kullanıldığında) taşınabilir şarj cihazları yapmak için kullanılabilir. Ancak bu tür projeler için biraz elektronik bilgisi gerektiğini ve yanlış yapıldığında güvenlik riski oluşturabileceğini unutma. Instructables.com gibi platformlarda güvenli DIY pil projeleri için adım adım kılavuzlar bulabilirsin.
Telefonların hoparlörleri, mini ses sistemleri yapmak için harika. Bir YouTuber, beş eski telefon hoparlörünü birleştirerek 50 dolarlık bir Bluetooth hoparlöre eşdeğer ses kalitesi elde etti. Telefon kameralarını ise mikroskop veya teleskop yapımında kullanabilirsin – birkaç basit lens ve 3D baskılı parçayla, 100x büyütme sağlayan bir dijital mikroskop yapmak mümkün.
Telefon Veri Kurtarma ve Anı Saklama
Eski telefonun belki de en değerli kısmı içindeki anılar olabilir. Telefonundan kurtulmadan önce, önemli fotoğraflar, videolar ve mesajları kurtarmak isteyebilirsin.
Bulut hizmetleri, verileri yedeklemenin en kolay yolu. Google Photos, iCloud, OneDrive gibi hizmetler fotoğraf ve videolarını otomatik olarak yedekleyebiliyor. Google Photos’un 2 milyardan fazla kullanıcısı var ve her gün 28 milyar yeni fotoğraf ve video yükleniyor!
Telefondan telefona doğrudan aktarım da mümkün. Samsung Smart Switch, iPhone’dan Android’e geçiş için Move to iOS gibi uygulamalar, tüm verilerini yeni cihazına taşımanı sağlıyor. Bu uygulamalar sayesinde kullanıcılar ortalama 45 dakikada 64GB veriyi aktarabiliyor.
Bazı özel anıları fiziksel olarak saklamak istersen, favori fotoğraflarını bastırabilir veya dijital fotoğraf albümleri oluşturabilirsin. Shutterfly, Snapfish gibi hizmetler, telefon fotoğraflarından kişiselleştirilmiş kitaplar, kupalar, tişörtler yapmanı sağlıyor. İlginç bir trend olarak, Fujifilm Instax gibi anında baskı cihazları popülerlik kazanıyor – bu cihazlar telefonundaki dijital fotoğrafları nostaljik polaroid tarzı baskılara dönüştürüyor.
Eski mesajlarını ve sosyal medya anılarını saklamak için ise Facebook, Instagram, WhatsApp gibi platformların veri indirme özellikleri var. Bu şekilde yıllar önceki paylaşımlarını ve konuşmalarını PDF veya HTML formatında saklayabilirsin. Bir araştırmaya göre, insanların %78’i dijital anılarını kaybetme korkusu yaşıyor, bu yüzden düzenli yedekleme yapmak önemli.
—
İşte bu kadar! Eski telefonunu değerlendirmenin yedi farklı yolunu inceledik. İster para kazanmak, ister çevreye katkıda bulunmak, istersen de yaratıcı projeler geliştirmek için olsun, her eski telefon bir hazine değerinde. Unutma, elektronik atıklar büyük bir çevre sorunu, ancak bilinçli davranarak bu soruna çözüm olabilirsin.
Peki sen eski telefonlarını nasıl değerlendiriyorsun? Belki de bu yazıda bahsetmediğimiz yaratıcı bir yöntemin vardır. Her halükârda, o çekmecede uyuyan eski dostlarına yeni bir hayat vermek için harekete geçme zamanı!