# Faizsiz Alışveriş Taksitlendirme Seçenekleri Nelerdir?

Merhaba sevgili okuyucu! Bugün seninle, günümüz ekonomik koşullarında giderek daha fazla önem kazanan bir konuyu ele alacağız: Faizsiz alışveriş taksitlendirme seçenekleri. Eğer faiz hassasiyetin varsa ya da sadece alternatif finansman yöntemlerini keşfetmek istiyorsan, doğru yerdesin!

Biliyorsun ki, geleneksel taksitli alışveriş sistemleri genellikle faiz içeriyor ve bu durum pek çok kişi için dini veya etik açıdan sorun oluşturabiliyor. Neyse ki dünya genelinde yaygınlaşan İslami finans prensipleri, artık faiz ödemeden de taksitli alışveriş yapmanın yollarını sunuyor. İslami finans sektörü son 10 yılda küresel olarak yıllık ortalama %10-15 büyüme göstererek 2 trilyon doları aşan bir hacme ulaştı. Bu da bize faizsiz finansal çözümlere olan talebin ne kadar arttığını gösteriyor.

Peki, nasıl hem taksitli alışveriş yapabilir hem de faiz ödemekten kaçınabilirsin? İşte bu makalede tam olarak bunu keşfedeceğiz. Hazırsan, faizsiz taksitlendirme dünyasına hep birlikte dalıyoruz!

Murabaha (Maliyet Artı Kâr) Sistemi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Murabaha, faizsiz finansman dünyasının belki de en yaygın kullanılan yöntemlerinden biri. Bu sistem özünde oldukça basit: Finansman sağlayıcı (banka veya finans kurumu) önce ürünü satın alır, sonra üzerine belirli bir kâr payı ekleyerek sana taksitle satar. “Bu da faiz gibi değil mi?” diye düşünebilirsin, ama aradaki fark çok önemli.

Murabaha’da kâr payı baştan bellidir ve asla değişmez. Örneğin, 1000 dolarlık bir elektronik ürün için banka ürünü satın alıp, üzerine %10 kâr ekleyerek sana 1100 dolar olarak 10 ay taksitle satabilir. Bu 100 dolarlık fark, faiz değil, alım-satım işleminden doğan meşru bir kârdır. Çünkü burada banka, sadece para veren değil, gerçekten o malı satın alıp satan bir aracı konumundadır.

Dubai Islamic Bank gibi kurumlar, murabaha sistemini kullanarak müşterilerine elektronik eşyadan ev eşyasına, hatta arabalara kadar pek çok ürün için taksitlendirme imkanı sunuyor. Malezya’da ise bu sistem o kadar yaygın ki, alışveriş merkezlerindeki elektronik mağazalarının çoğunda “Murabaha Financing Available” (Murabaha Finansmanı Mevcuttur) tabelalarını görebilirsin. Bu sistem sayesinde 2022 yılında sadece Körfez ülkelerinde 50 milyar dolardan fazla tüketici finansmanı sağlandı!

Selem (Ön Ödemeli Alışveriş) Sistemi Nasıl Kullanılır?

Selem, belki de duymuş olabileceğin en ilginç faizsiz finansman yöntemlerinden biri. Bu sistemde, henüz üretilmemiş veya hazır olmayan bir ürün için şimdiden ödeme yaparsın, ancak ürünü daha sonra teslim alırsın. Aslında bir nevi “gelecekteki bir ürün için peşin ödeme” diyebiliriz.

Selem sistemini kullanmak için öncelikle güvenilir bir satıcı veya finansman kuruluşu bulmalısın. Ardından almak istediğin ürünün özelliklerini, miktarını ve teslim tarihini içeren bir sözleşme imzalarsın. Ödemeyi peşin yaparsın, ama ürünü belirlenen tarihte teslim alırsın. Bu sistemin güzelliği, üreticiye nakit akışı sağlarken, sana da genellikle piyasa fiyatının altında bir fiyat sunmasıdır.

Örneğin, Pakistan’daki çiftçiler bu yöntemi sıkça kullanıyor. Bir çiftçi gelecek sezon üretilecek buğday için şimdiden ödeme alıyor, bu sayede tohumlarını ve ekipmanlarını finanse edebiliyor. Amerika’da da benzer bir sistem “Community Supported Agriculture” (Topluluk Destekli Tarım) adıyla uygulanıyor ve yıllık 700 milyon dolarlık bir ekonomi oluşturuyor. Hatta teknoloji dünyasında bile “pre-order” (ön sipariş) sistemi, selem’in modern bir uygulaması olarak görülebilir. Kickstarter gibi platformlarda 2021 yılında 730 milyon dolardan fazla ön finansman sağlandı!

Karz-ı Hasen (Faizsiz Borç) Sistemi ile Nasıl Alışveriş Yapılır?

Karz-ı Hasen, kelime anlamıyla “güzel borç” demektir ve belki de faizsiz finansmanın en saf halidir. Bu sistemde, borç veren kişi veya kurum, hiçbir kâr veya fayda beklemeden sadece anapara geri ödemesi talep eder. Yani 1000 dolar borç alırsın, 1000 dolar geri ödersin – bu kadar basit!

Karz-ı Hasen sistemini kullanmak için genellikle İslami bankalar, kooperatifler veya bazı özel faizsiz finans kurumlarına başvurabilirsin. Başvuru sürecinde genellikle gelir durumunu, geri ödeme planını ve borcun kullanım amacını belirtmen gerekir. Onay aldıktan sonra, belirlenen taksit planına göre sadece aldığın miktarı geri ödersin.

İran’da bu sistem o kadar yaygın ki, Gharzolhasaneh Mehr Iran Bank gibi kurumlar sadece bu tür borçlar vermek üzere kurulmuş. 2020 verilerine göre, İran’da 30 milyar dolardan fazla Karz-ı Hasen kredisi kullandırıldı! Malezya’da ise TEKUN Nasional adlı kurum, özellikle küçük girişimcilere yönelik Karz-ı Hasen finansmanı sağlıyor ve bugüne kadar 300.000’den fazla girişimciyi destekledi. Hatta bazı ülkelerde üniversite öğrencileri için özel Karz-ı Hasen programları bile var. Eğitim masraflarını karşılayan öğrenciler, mezun olduktan ve iş bulduktan sonra sadece aldıkları miktarı geri ödüyorlar.

İcara (Kiralama) Yöntemiyle Taksitli Alışveriş Nasıl Yapılır?

İcara, Arapça’da “kiralama” anlamına gelir ve faizsiz finansman dünyasında leasing (finansal kiralama) benzeri bir yöntemdir. Bu sistemde, finansman kuruluşu ürünü satın alır ve sana kiralar. Kiralama süresi sonunda ise ürünün mülkiyeti sana geçer. Bu, özellikle ev, araba veya pahalı ekipman alımlarında oldukça kullanışlı bir yöntemdir.

İcara sistemini kullanmak için öncelikle almak istediğin ürünü belirlersin. Finansman kuruluşu ürünü satın alır ve seninle bir kiralama sözleşmesi imzalar. Sözleşmede aylık kira bedelleri ve toplam süre belirtilir. Kiralama süresi boyunca ürünü kullanırsın, süre sonunda ise genellikle sembolik bir bedelle (bazen de bedelsiz olarak) ürünün mülkiyeti sana devredilir.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde Abu Dhabi Islamic Bank, lüks arabaların finansmanında bu yöntemi sıkça kullanıyor. Müşteriler, 3-5 yıllık kiralama süresi boyunca aylık ödemelerini yapıyor ve süre sonunda arabanın sahibi oluyorlar. İngiltere’deki Al Rayan Bank ise ev finansmanında icara yöntemini kullanarak, 2021 yılında 1.2 milyar sterlinlik finansman sağladı. Hatta Apple gibi teknoloji devleri bile “iPhone Upgrade Program” adı altında benzer bir model sunuyor – her ay belirli bir ücret ödüyorsun ve belirli bir süre sonunda telefon senin oluyor veya yeni modelle değiştirebiliyorsun.

Peşin Fiyatına Taksit Modelleri ve Uygulamaları Nelerdir?

“Peşin fiyatına taksit” konsepti, faizsiz alışveriş dünyasında giderek yaygınlaşan bir model. Bu sistemde, satıcı normalde peşin alımlarda uyguladığı fiyatı, taksitli alımlarda da aynı şekilde uygular ve aradaki finansman maliyetini kendi üstlenir veya farklı yöntemlerle karşılar.

Bu modeli kullanmak için öncelikle “peşin fiyatına taksit” kampanyası düzenleyen mağazaları araştırmalısın. Özellikle beyaz eşya, mobilya ve elektronik sektörlerinde bu tür kampanyalara sıkça rastlanır. Alışveriş sırasında genellikle belirli bir banka veya finans kuruluşunun kartını kullanman gerekebilir. Bazı durumlarda satıcı, finansman maliyetini üretici destekleri veya yüksek satış hacmi sayesinde karşılayabilir.

Türkiye’de Arçelik ve Vestel gibi markalar, zaman zaman “12 aya varan peşin fiyatına taksit” kampanyaları düzenliyor. Amerika’da ise “0% financing” (sıfır faizli finansman) adıyla benzer kampanyalar özellikle otomobil sektöründe yaygın. Toyota ve Honda gibi markalar, belirli modeller için 36 aya varan sıfır faizli finansman seçenekleri sunuyor. Bu kampanyalar sayesinde, örneğin 30.000 dolarlık bir arabayı 36 ay boyunca aylık 833 dolar ödeyerek, hiçbir ek maliyet ödemeden satın alabiliyorsun. İsveç merkezli IKEA da “Interest Free Financing” programıyla, 12 aya kadar faizsiz taksit imkanı sunuyor ve bu sayede yıllık 2 milyar dolardan fazla satış gerçekleştiriyor.

Dijital Platformlarda Faizsiz Taksit Seçenekleri Nasıl Kullanılır?

Dijital çağda, faizsiz taksit seçenekleri de teknolojiye ayak uydurdu! Artık pek çok uygulama ve dijital platform, İslami finans prensiplerine uygun taksitlendirme seçenekleri sunuyor. Bu platformlar genellikle murabaha veya icara gibi geleneksel İslami finans modellerini dijital ortama taşıyor.

Bu platformları kullanmak için öncelikle uygulamayı indirip bir hesap oluşturman gerekiyor. Kimlik doğrulama ve gelir belgesi gibi adımlardan sonra, platform üzerinden alışveriş yapabilir veya mevcut alışverişlerini taksitlendirebilirsin. Ödemelerini genellikle uygulama üzerinden veya banka havalesiyle gerçekleştirebilirsin.

Malezya merkezli Ethis Group, “Global Sadaqah” platformuyla faizsiz kitlesel fonlama hizmeti sunuyor ve bugüne kadar 15 milyon dolardan fazla fon topladı. Birleşik Krallık merkezli Wahed Invest ise, İslami prensiplere uygun dijital yatırım platformuyla 100.000’den fazla kullanıcıya hizmet veriyor. Amerika’da “Qardus” adlı platform, küçük işletmelere faizsiz finansman sağlıyor ve %97 geri ödeme oranıyla dikkat çekiyor.

Ayrıca “Buy Now, Pay Later” (Şimdi Al, Sonra Öde) konseptini İslami prensiplere uygun şekilde uygulayan Spotti (BAE), Nifty (Malezya) ve Tamara (Suudi Arabistan) gibi platformlar da hızla yaygınlaşıyor. Örneğin Tamara, 2021’de 110 milyon dolarlık yatırım alarak, Orta Doğu’nun en hızlı büyüyen fintech şirketlerinden biri haline geldi ve 1000’den fazla perakendeciye faizsiz taksit imkanı sunuyor.

Kooperatif ve Dayanışma Temelli Faizsiz Finansman Modelleri Nelerdir?

Kooperatif ve dayanışma temelli modeller, belki de faizsiz finansmanın en topluluk odaklı halidir. Bu sistemlerde, benzer ihtiyaçlara sahip insanlar bir araya gelerek bir fon oluşturur ve sırayla bu fondan faydalanır. Bu yöntem, özellikle geleneksel bankacılık sistemine erişimi olmayan veya alternatif arayışında olan topluluklar için idealdir.

Bu modeli kullanmak için öncelikle güvenilir bir kooperatif veya dayanışma grubuna katılman gerekir. Gruba düzenli olarak belirli bir miktar para yatırırsın. Grup içinde belirlenen sıraya göre, biriktirilen toplam miktarı kullanma hakkı elde edersin. Aldığın miktarı, yine belirli bir plan dahilinde, sadece anaparayı geri ödersin.

Endonezya’daki “Arisan” sistemi, bu modelin en yaygın örneklerinden biri. Yaklaşık 100 milyon Endonezyalı bu sistemi kullanıyor! Sistem basit: 10 kişi bir araya gelip her ay 100’er dolar koyuyor, toplanan 1000 dolar her ay bir kişiye veriliyor ve 10 ay sonunda herkes bir kez 1000 dolar almış oluyor. Güney Kore’deki “Kye” ve Meksika’daki “Tanda” sistemleri de benzer şekilde çalışıyor.

Amerika’da ise “Lending Circles” (Borç Verme Çemberleri) adıyla bu sistem yaygınlaşıyor. Mission Asset Fund adlı kuruluş, bu sistemi resmileştirerek kredi puanı oluşturma imkanı bile sunuyor. Şimdiye kadar 10.000’den fazla kişi bu sistemle 10 milyon dolardan fazla faizsiz finansmana erişti. İngiltere’de ise JAK Members Bank, tamamen faizsiz çalışan bir kooperatif bankası olarak 40.000’den fazla üyeye hizmet veriyor ve yıllık 100 milyon sterlinlik işlem hacmine sahip.

Gördüğün gibi sevgili okuyucu, faiz ödemeden de taksitli alışveriş yapmanın pek çok yolu var! İster geleneksel İslami finans modellerini tercih et, ister modern dijital platformları kullan, artık faizsiz alışveriş taksitlendirme seçenekleri dünyanın her yerinde yaygınlaşıyor. Bu seçenekler sadece dini hassasiyeti olanlar için değil, aynı zamanda alternatif ve daha adil finansman modelleri arayan herkes için önemli birer fırsat sunuyor.

Unutma, hangi yöntemi seçersen seç, her zaman güvenilir kurumlarla çalışmak ve sözleşmeleri dikkatle okumak önemli. Faizsiz olduğunu iddia eden her sistemin gerçekten öyle olduğundan emin olmak için biraz araştırma yapmakta fayda var.

Sen de deneyimlerini paylaşmak ister misin? Hangi faizsiz taksitlendirme yöntemini kullandın veya kullanmayı düşünüyorsun? Belki de bu makalede bahsetmediğimiz başka yöntemler biliyorsundur? Yorumlarda fikirlerini paylaşmayı unutma!