# Maaşınızın %20’sini Biriktirmenin 5 Kolay Yolu
Hey, maaşını alır almaz harcayıp ay sonunu zor getiren biri misin? Yoksa her ay düzenli olarak para biriktirmeyi başarabilen şanslı azınlıktan mısın? Hangi grupta olursan ol, maaşının %20’sini biriktirmek kulağa imkansız gelebilir, ama aslında sandığın kadar zor değil!
Dünya genelinde yapılan araştırmalar, insanların yaklaşık %40’ının beklenmedik bir 400 dolarlık acil durumla bile başa çıkamayacak durumda olduğunu gösteriyor. Üstelik, OECD verilerine göre, gelişmiş ülkelerde bile insanların neredeyse üçte biri temel finansal bilgilerden yoksun. Peki bu durumda nasıl tasarruf edebiliriz?
Maaşının %20’sini biriktirmek, sadece geleceğini güvence altına almakla kalmaz, aynı zamanda finansal özgürlüğe giden yolda da önemli bir adımdır. Bugün seninle paylaşacağım 5 kolay yöntem, bu hedefe ulaşmanı sağlayacak. İster Londra’da yaşa, ister Tokyo’da, ister İstanbul’da – bu stratejiler her yerde işe yarar!
50-30-20 Bütçe Kuralını Uygulama
Eğer düzenli bir şekilde maaşının %20’sini biriktirmek istiyorsan, 50-30-20 bütçe kuralı tam sana göre! Bu kural, gelirinin %50’sini ihtiyaçlara (kira, faturalar, gıda), %30’unu isteklere (eğlence, dışarıda yemek) ve %20’sini tasarrufa ayırmanı öneriyor. Bu basit ama etkili yöntem, Harvard破産法profesörü Elizabeth Warren tarafından popülerleştirildi ve dünya genelinde milyonlarca kişi tarafından kullanılıyor.
Bu kuralı uygulamak için öncelikle aylık net gelirini hesapla. Diyelim ki aylık 3000 dolar kazanıyorsun. Bu durumda 1500 dolar temel ihtiyaçlara, 900 dolar isteklere ve 600 dolar tasarrufa ayrılmalı. Ancak burada önemli olan, önce o %20’yi (yani 600 doları) bir kenara ayırman ve kalan parayla yaşamaya alışman. Amerikalı milyarder Warren Buffett’ın dediği gibi: “Harcadıktan sonra kalan parayı değil, biriktirdikten sonra kalan parayı harca.”
İsveç’te yaşayan Maria, bu yöntemi uygulamaya başladıktan sadece 18 ay sonra acil durum fonu oluşturmayı başardı ve şimdi ilk ev alımı için biriktiriyor. “Başta imkansız gibi görünüyordu ama zamanla yaşam tarzımı bu bütçeye uyarladım ve artık otomatik olarak maaşımın %20’sini biriktiriyorum,” diyor.
Otomatik Tasarruf Sistemleri Kurma
İrade gücü sınırlı bir kaynaktır ve sürekli olarak “bugün harcayayım mı, yoksa biriktireyim mi?” kararıyla yüzleşmek zihinsel yorgunluğa yol açar. Bu sorunu çözmenin en kolay yolu, tasarrufu otomatikleştirmektir. Maaşın hesabına yattığı gün, otomatik olarak %20’sinin ayrı bir tasarruf hesabına aktarılmasını sağlayabilirsin.
Otomatik tasarruf sistemini kurmak için bankanın internet şubesini veya mobil uygulamasını kullanabilirsin. Çoğu banka, maaş yatırıldığında belirli bir miktarın otomatik olarak başka bir hesaba aktarılması için talimat verme imkanı sunuyor. Bazı fintech uygulamaları da (Acorns, Digit, Qapital gibi) harcamalarını yuvarlayıp kalan küsuratı otomatik olarak biriktiriyor.
Japonya’da “Tsumitate” adı verilen otomatik tasarruf sistemleri oldukça yaygın. Japon bankacılık devi Mizuho’nun araştırmasına göre, otomatik tasarruf sistemini kullanan kişiler, kullanmayanlara göre ortalama %27 daha fazla birikim yapabiliyor. Londra’da yaşayan yazılım geliştirici James, “Maaşım yatar yatmaz %20’si görmediğim bir hesaba gidiyor. Göz önünde olmayan para, harcama isteği de uyandırmıyor,” diyor ve ekliyor: “Bu sistem sayesinde iki yılda 15.000 sterlin biriktirebildim.”
Gereksiz Aboneliklerden Kurtulma
Günümüzün dijital dünyasında hepimiz farkında olmadan onlarca aboneliğe para ödüyoruz. Netflix, Spotify, Amazon Prime, çeşitli gazete ve dergi abonelikleri, spor salonları, yemek kutusu servisleri… Liste uzayıp gidiyor. Amerikan tüketici araştırma şirketi Cornerstone’un raporuna göre, ortalama bir tüketici ayda yaklaşık 130 dolar değerinde kullanmadığı aboneliklere para ödüyor. Bu, yıllık 1560 dolar demek!
Gereksiz aboneliklerden kurtulmak için önce bir abonelik denetimi yapmalısın. Banka hesap özetlerini ve kredi kartı ekstrelerini inceleyerek tüm düzenli ödemeleri listele. Ardından her birini üç kategoriye ayır: “Kesinlikle gerekli”, “Bazen kullanıyorum” ve “Neredeyse hiç kullanmıyorum”. Son kategoridekileri hemen iptal et, ortadakiler için de alternatif çözümler düşün.
Örneğin, Berlin’de yaşayan grafik tasarımcı Sophie, abonelik denetimi yaptığında kullanmadığı beş farklı dijital servis için aylık 45 Euro ödediğini fark etti. “Bu abonelikleri iptal ettikten sonra, o parayı otomatik olarak tasarruf hesabıma aktarmaya başladım. Yıl sonunda ekstra 540 Euro biriktirmiş olacağım, bu da tatil bütçeme büyük katkı sağlayacak,” diyor.
Akıllı Alışveriş Stratejileri Geliştirme
Harcamalarını optimize etmek, maaşının %20’sini biriktirmek için kritik öneme sahip. Bunun için akıllı alışveriş stratejileri geliştirmelisin. İlk kural, her zaman alışverişe bir listeyle gitmek ve bu listeye sadık kalmak. McKinsey araştırmasına göre, plansız alışverişe çıkan tüketiciler, planla çıkanlara göre ortalama %40 daha fazla harcama yapıyor.
Bir diğer etkili strateji, 24 saat kuralını uygulamak. 100 dolar veya üzeri bir alışveriş yapmayı düşündüğünde, kararını 24 saat ertele. Bu süre içinde, o ürüne gerçekten ihtiyacın olup olmadığını, bütçene uygun olup olmadığını değerlendir. Çoğu zaman, bu bekleme süresi içinde dürtüsel alışveriş isteğin azalacaktır.
Avustralya’da yaşayan finans blogcusu Emma, “Kıyafet alışverişlerimde 24 saat kuralını uygulamaya başladıktan sonra, yıllık giyim harcamalarım %60 azaldı,” diyor ve ekliyor: “Artık gardırobumda etiketli bekleyen kıyafetler yok ve her ay düzenli olarak maaşımın %25’ini biriktirebiliyorum.” Ayrıca, mevsim sonu indirimleri, toplu alım fırsatları ve indirim kodları kullanmak da önemli tasarruf sağlayabilir. Cashback uygulamaları ve kredi kartı ödül programları da akıllıca kullanıldığında birikim hedefine katkıda bulunabilir.
Yan Gelir Kaynakları Oluşturma
Bazen ne kadar kıssak da harcamalarımızı, maaşımızın %20’sini biriktirmek zor olabilir. Bu durumda en etkili çözüm, gelir kaynaklarını çeşitlendirmektir. Deloitte’un 2022 raporuna göre, dünya genelinde çalışanların yaklaşık %34’ü ana işlerinin yanında ek gelir elde etmek için çeşitli yan işler yapıyor.
Yan gelir kaynakları oluşturmak için becerilerini değerlendirmelisin. Örneğin, iyi bir yazarsan içerik üretebilir, yabancı dil biliyorsan çeviri yapabilir, fotoğrafçılık yeteneklerin varsa stok fotoğraf sitelerine içerik satabilirsin. Fiverr, Upwork gibi freelance platformları veya Etsy gibi el yapımı ürün pazarları, yeteneklerini paraya çevirmen için harika fırsatlar sunuyor.
Singapur’da yaşayan finans uzmanı Raj, hafta sonları online matematik dersleri vererek aylık 800 dolar ek gelir elde ediyor. “Ana işimden aldığım maaşın tamamını yaşam giderlerime ve %20 tasarrufa ayırıyorum. Özel derslerden kazandığım paranın ise tamamını uzun vadeli yatırımlara yönlendiriyorum. Bu strateji sayesinde üç yıl içinde ilk gayrimenkulümü satın alabildim,” diyor.
Maaş Artışlarını Akıllıca Değerlendirme
Çoğumuz maaş zammı aldığımızda ne yaparız? Evet, tahmin ettiğin gibi – yaşam standardımızı yükseltiriz! Daha büyük bir eve taşınır, daha lüks bir araba alır veya daha pahalı restoranlarda yemek yeriz. Finansçılar buna “yaşam tarzı enflasyonu” diyor ve bu, birçok insanın neden geliri artsa bile biriktiremediğini açıklıyor.
Maaş artışlarını akıllıca değerlendirmek için “yaşam standardını sabit tutma” stratejisini uygulayabilirsin. Örneğin, %10’luk bir maaş zammı aldığında, bu artışın en az yarısını (%5) tasarruf oranına ekle. Böylece hem biraz daha rahat yaşarsın hem de tasarruf miktarını artırırsın.
İsviçre’nin Zürih kentinde yaşayan bankacı Thomas, “Son beş yıldır her maaş artışımın %70’ini tasarrufa yönlendiriyorum. Başlangıçta maaşımın %15’ini biriktirebiliyordum, şimdi ise %32’sini biriktiriyorum ve yaşam standardımdan hiçbir ödün vermiyorum,” diyor. Vanguard yatırım şirketinin araştırmasına göre, bu stratejiyi uygulayan kişiler 10 yıl içinde ortalama olarak yıllık gelirlerinin 2,5 katı kadar birikim yapabiliyor.
Minimalist Yaşam Tarzını Benimseme
“Daha az şey, daha çok mutluluk” felsefesine dayanan minimalizm, sadece ruhsal huzur sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda finansal özgürlüğe giden yolda da önemli bir adım olabiliyor. Minimalist yaşam tarzı, gerçekten ihtiyacın olan ve sana değer katan şeylere odaklanmanı sağlar.
Minimalist bir yaşam tarzını benimsemek için “bir içeri, bir dışarı” kuralını uygulayabilirsin. Yeni bir şey satın aldığında, mevcut eşyalarından birini bağışla veya sat. Bu, hem eşya biriktirmeni önler hem de gereksiz alışverişleri azaltır. Ayrıca, her eşya satın almadan önce “Bu bana gerçekten değer katıyor mu?” sorusunu sorman da faydalı olacaktır.
Danimarka’da “hygge” (huzur ve sıcaklık) felsefesiyle minimalist yaşamı birleştiren Anne, “Beş yıl önce minimalizmi benimsediğimde, aylık harcamalarım %40 azaldı. Artık maaşımın %35’ini biriktiriyorum ve hiçbir şeyden mahrum kaldığımı hissetmiyorum,” diyor. Anne’in deneyimi, The Minimalists’in 4 milyon takipçisi olan blogundaki birçok başarı hikayesiyle de örtüşüyor.
Maaşının %20’sini biriktirmek, başlangıçta zor görünebilir ama yukarıdaki stratejileri uyguladığında, bu hedefin sandığından daha ulaşılabilir olduğunu göreceksin. Unutma, finansal özgürlük bir gecede gerçekleşmez; küçük, tutarlı adımlarla zaman içinde inşa edilir.
Hangi stratejiyi uygulamaya karar verirsen ver, en önemli nokta tutarlılıktır. Bugün başla, küçük adımlarla ilerle ve zamanla bu alışkanlıkları yaşam tarzının bir parçası haline getir. Gelecekteki sen, bugünkü sana teşekkür edecek!